Dekret Ortograficzny

skitty0

Jest to krótki poradnik, który może być pomocny w pisaniu na forum, gdy ktoś zastanawia się jak napisać jakieś słowo albo chce zawczasu pozbyć się złych przyzwyczajeń. Poradnik jest maksymalnie skrócony, aby nie był nudny i aby wszyscy zechcieli przeczytać go do końca.

Aby szybko sprawdzić jakieś słowo polecam słownik : [link widoczny dla zalogowanych] (najlepiej wpisać słowo w dolnym okienku). Do pisania postów polecany jest program Microsoft Word z włączonymi opcjami sprawdzania pisowni i ortografii w czasie pisania.

Kilka podstawowych zasad:

1. Pisownia "rz" i "ż".

"Ż" piszemy :
- gdy wymienia się na : g, dz, h, z, ź, s
- po literach r, l, ł (np. drżenie, ulżyć, łże)
- po literze "n" w wyrazach zapożyczonych (np. aranżacja).

"Rz" piszemy :
- gdy się wymienia na "r"
- występuje w zakończeniach słów (są wyjątki)
- po spółgłoskach : p, b, t, d, k, g, ch, j, w.

2. Pisownia "ch" i "h".

"Ch" piszemy :
- gdy wymienia się na : sz (np. oddychać - dyszy)
- występuje na końcu wyrazu
- występuje po literze "s".

"H" piszemy :
- gdy wymienia się na : g, ż, z.

3. Pisownia :ó: i "u" :

"Ó" piszemy :
- gdy wymienia się na o, e
- nigdy na końcu wyrazu, a w niewielu przypadkach na początku (np. ósemka, ówczesny, ów, ówdzie).

"U" piszemy :
- na końcu wyrazów
- w formach czasu teraźniejszego (np. uję, ujesz, uje).

4. Pisownia łączna lub rozdzielna.

Poza paroma wyjątkami w zapisie połączeń wyrazowych obowiązuje pisownia rozdzielna.

Razem piszemy :
- Zrosty, czyli takie połączenia wyrazów, które oznaczają jedno pojęcie (np. psubrat, wiarygodny, Wielkanoc)
- Przyimki złożone z samych przyimków (np. ponad, poprzez, spomiędzy, spod, spoza). "Sponad" [chmur] ale "z ponad" [wielu ludzi]
- Przymiotniki złożone z członów znaczeniowo nierównorzędnych (np. jasnoniebieski, rolniczoprzemysłowy).

5. Pisownia z "nie".

Łączna pisownia z :
- przymiotnikami (np. niebrzydki)
- rzeczownikami (np. nie skrypt)
- imiesłowami przymiotnikowymi (np. niedziałający, nieopisane)
- przysłówkami utworzonymi od przymiotników (np. niedrogo, niejasno, nietrudno).

Rozdzielna pisownia :
- przed czasownikami (np. nie chcieć, nie działa, nie zaskoczyłby)
- przed wyrazami mającymi znaczenie czasownikowe : brak, można, potrzeba, warto, wolno
- przed wyrazami użytymi w formie orzeczenia (np. Nie wstyd Ci opuszczać ....)
- przed imiesłowami przysłówkowymi (np. nie zdając, nie zjadłszy)
- przed liczebnikami (np. nie dwadzieścia pięć)
- przed przymiotnikami przymiotnikami stopniu wyższym i najwyższym (np. nie lepszy, nie najlepszy)
- przed zaimkami (np. nie my, nie wy).

6. Pisownia z "-bym, byśmy" itp.

Łączna z:
- osobowymi formami czasowników (np. robiłbym, uciekłby)
- osobowymi formami czasowników w formie bezosobowej (np. należałoby, działałoby)
- z niektórymi spójnikami (np. abym, gdybym, jednakbym, przecieżby więcby).

Rozdzielna z:
- po nieosobowych formach czasownika po bezokolicznikach (np. skończyć by, pożyczyć by)
- po końcówkach bezosobowych -no, -to (np. odkryto by, zamknięto by).

7. Łączniki (kreski).

Przymiotniki złożone z członów równorzędnych piszemy z łącznikiem (np. biało-czerwony, polsko-francusko-włoski).

8. Przecinki.

Na ogół służą do rozdzielania pojedynczych (np. podrzędnych) zdań w zdaniu złożonym lub celowego wydzielania wyrazu (grupy wyrazów) w obrębie wypowiedzi np. "Lało wtedy, pamiętam, jak z cebra".
Zdania podrzędne są często wprowadzane przez następujące wyrazy (przed którymi stawia się przecinek): że, bo, gdy, aby, aż, niż, by, chyba że, co, czy, kiedy, kto, iż, komu, pomimo że, podczas gdy, gdyż, gdzie.
Nie rozdziela się przecinkiem połączeń partykuł, spójników, przysłówków ze spójnikami np. chyba że, jak gdyby, mimo że, tylko że, właśnie gdy, zwłaszcza że.

9. Inne wydzielenia.

Jeśli chcemy wydzielić jakąś część zdania możemy zastosować (wg siły rozdzielenia) :
- przecinki (najsłabsze rozdzielenie)
- myślniki
- nawiasy
- średniki (oddzielają wypowiedzi równorzędne)
- kropki.

Oto najczęściej źle pisane słowa na forum:

w ogóle, naprawdę, ogólnie, na pewno, na przykład, ujrzeć, obejrzeć, po prostu, pomimo, używać, od razu, dotąd, również, nie mam, nie wiem, na razie, korzystać, wrzucać, poza tym, choć (pomimo), znaleźć, wziąć, w porządku, wierzyć

Zalecane jest stosowanie polskich liter (ąśćłóżźęń), nie jest to jednak konieczne

Uwaga !!! Pamiętaj że źle napisane słowa niepotrzebnie wyróżniają się z tekstu i utrudniają czytanie osobom, które je znają.

Tekst skopiowany z innego forum. Ja po prostu nie mogę znieść żadnych "buenduf" (oprócz tych zamierzonych).